مطالعه ناپیوستگی‌های لرزه ای البرز غربی بر اساس تحلیل همزمان توابع گیرنده و پاشندگی امواج سطحی

نوع مقاله : سایر مقالات

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوفیزیک؛ گروه علوم زمین، دانشکده علوم و فناوریهای نوین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران.

2 استادیار؛ گروه علوم زمین، دانشکده علوم و فناوریهای نوین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران.

چکیده

دراین تحقیق ضخامت پوسته و ناپیوستگیهای لرزه ای در البرز غربی با استفاده از برگردان همزمان توابع گیرنده و منحنیهای پاشندگی سرعت گروه مد اصلی امواج رایلی مورد مطالعه قرار گرفته است. توابع گیرنده با استفاده از پردازش پنج سال داده دورلرز ثبت شده در ۵ ایستگاه باند پهن شبکه لرزه نگاری کشوری (IRSC) با بزرگای بیشتر از 5 و روش واهمامیخت تکراری در حوزه زمان تعیین گردید. منحنیهای پاشندگی سرعت گروه مد اصلی موج رایلی از مطالعه ساختار پوسته و گوشته بالایی فلات ایران تامین شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که در ایستگاه رشت (RST1) که در حاشیه جنوب غربی دریای خزر قرار دارد ضخامت پوسته 38 کیلومتر می باشد و با پیشروی به سمت شمال غرب در زیر ایستگاه کاسپین (CSN1) ضخامت پوسته نیز 38 کیلومتر می باشد. ضخامت کم پوسته در قسمت جنوب غربی دریای خزر نشان می دهد که پوسته خزر نازک می باشد. با پیشروی به سمت جنوب، در ایستگاه الموت (QALM) که در حاشیه شرقی منطقه مورد مطالعه نزدیک به البرز مرکزی قرار دارد، عمق موهو 52 کیلومتر برآورد گردید. با حرکت به سمت غرب در زیر ایستگاه سنتر (QCNT) بر عمق موهو افزوده می شود و به حدود 54 کیلومتر می رسد. با پیشروی به سمت غرب، در زیر ایستگاه سیردان (QSDN) عمق موهو کاهش یافته و به 50 کیلومتر می‌رسد. روش برگردان همزمان با 2 کیلومتر خطا همراه می باشد. نتایج نشان می دهد ضخامت پوسته در البرز غربی نسبت به حاشیه جنوبی دریای خزر بیشتر می باشد.

کلیدواژه‌ها


کلوندی، ف.، متقی، خ.  و شبانیان، ا.، 1395، مطالعه ساختار سنگکره در منطقه برخوردی زاگرس شمالی با استفاده از وارون سازی هم زمان توابع گیرنده و منحنی های پاشش امواج سطحی، مجله ژئوفیزیک ایران، (4)10، 61-48.
راستگو، م.، رحیمی، ح. و حمزه­لو، ح.، 1396، ساختار ساختار دوبعدی سرعت امواج برشی در پوسته و گوشتة بالایی البرز شرقی، فیزیک زمین و فضا، (2)43، 322-309.
محمدی، ا. و رضاپور، م.، 1397، تغییرات ضخامت پوسته در مناطق برخوردی زاگرس و البرز با استفاده از روش تابع گیرنده P، نشریه پژوهشهای ژئوفیزیک کاربردی، (1)4، 122-105.
موسویان، س. و تاتار، م.، 1392، ساختارسرعتی پوسته در البرز غربی به روش برگردان هم زمان تابع های انتقال گیرنده و منحنی پاشندگی امواج سطحی، مجله ژئوفیزیک ایران، 4، 94-81.
نصرآبادی، ا.، 1389، مطالعه ساختار پوسته قاره ای فلات ایران براساس تحلیل توابع گیرنده وپاشش امواج سطحی، رساله دکتری ژئوفیزیک، پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله.
نصرآبادی، ا.، تاتار م. کاویانی 1.، 1390، ساختار پوسته ایران براساس برگردان همزمان تابع انتقال گیرنده و اطلاعات پاشندگی سرعت فاز امواج ریلی، فصلنامه علوم زمین، 82، 83-94.
Abbassi, A., Nasrabadi, A., Tatar, M., Yaminifard, F., Abbassi, M. R., Hatzfeld, D., Priestley. K., 2010. Crustal Velocity Structure in the southern edge of the Central Alborz (Iran). Journal of Geodynamics, 49, 68-78.
Allen, M., Jackson, J., and Walker, R., 2004, Late Cenozoic reorganization of the Arabia-Eurasia collision and the comparison of short-term and long-term deformation rates. TECTONICS, 23, 10.1029/2003TC001530.
Ammon, C.J., 1991, The isolation of receiver effects from teleseismic P waveforms. Bull. seism. Soc. Am., 81, 2504–2510.
Berberian, M. and King, G. C. P., 1981, Towards a palaeogeography and tectonic evolution of Iran. Can. J. Earth Sci., 18, 210 – 265.
Berberian, M., Jackson, J.A., Fielding, E.J., Parsons, B.E., Priestley, K., Qorashi, M., Talebian, M., Walker, R., Wright, T.J., and Baker, C., 2001, The 1998 March 14 Fandoqa earthquake (Mw 6.6) in Kerman province, southeast Iran: Re-rupture of the 1981 Sirch earthquake fault, triggering of slip on adjacent thrusts and the active tectonics of the Gowk fault zone: Geophysical Journal International, 146, 371-398
Dehghani, G. A. and Makris J., 1983, The Gravitay Field and Crustal Structure of Iran. Geological Survey of Iran, Report No. 51, 51-68
Djamour, Y., Vernant, P., Bayer, R., Nankali, H., Ritz, J., Hinderer, J., Hatam, Y., Luck, B., Moigne, N., Sedighi, M., and Khorrami, F., 2010, GPS and gravity constraints on continental deformation in the Alborz mountain range, Iran: Geophysical J. Int., 183, 1287-1301.
Herrmann, R.M., 2013. Computer programs in seismology: An evolving tool for instruction and research, Seism. Res. Lettr., 84, 1081–1088, doi:10.1785/0220110096.
Jackson, J. A., Priestley, K., Allen, M. and Berberian, M., 2002, Active tectonics of the South Caspian Basin. Geophys. J. Int., 148, 214–245.
Larson, A.M., Snoke, J.A. and James, D.E., 2006, S-wave velocity structure, mantle xenoliths and the upper mantle beneath the Kaapvaal craton. Geophys. J. Int., 167, 171-186.
Ligorrı´a, J.P. and Ammon, C.J., 1999, Iterative deconvolution and receiver function estimation. Bull. Seismol. Soc. Am., 89, 1395– 1400.
Motaghi, K., Ghods, A., Sobouti, F.,  Shabanian, E., Mahmoudabadi, M. and Priestley, K., 2018, Lithospheric seismic structure of the West Alborz – Talesh ranges, Iran. Geophysical Journal International, 215 (3), 1766-1780.
Radjaee, A.H., Rham, D., Mokhtari, M., Tatar, M., Priestley, K., and Hatzfeld, D. 2010, Variation of Moho depth in the Central part of Alborz Mountains, North of Iran. Geophysical Journal International. 181, 173-184.
Rahimi, H., Hamzehloo, H., Vaccari, F., Panza, G.F., 2014, Shear-wave velocity tomography of the lithosphere–asthenosphere system beneath the Iranian Plateau. Bulletin of the Seismological Society of America,104, no. 6, 2782-2798.
Rastgoo, M., Rahimi, H., Motaghi, K., Shabanian, E., Romanelli, F. & Panza, G.F., 2018. Deep structure of the Alborz Mountains by joint inversion of P receiver functions and dispersion curves, Phys. Earth planet. Inter., 277, 70–80.
Sodoudi, F., Yuan, X., Kind, R., Heit, B., Sadidkhouy, A., 2009, Evidence for a missing crustal root and a thin lithosphere beneath the Central Alborz by receiver function studies. Geophysical Journal International, 177, 733-742.
Takeuchi, H., and Saito, M., 1972, Seismic surface waves: in Methods in computational Physics. Academic Press Inc., New York, 11, 217-294.
Tatar, M.R., Nasrabadi, A., 2013, Crustal thickness variations in the Zagros continental collision zone (Iran) from joint inversion of receiver functions and surface wave dispersion, journal of Seismology, 17, 1321-1337.
Vernant, P., Nilforoushan, F., Hatzfeld, D., Abbassi, M., Vigny, C., Masson, F., Nankali, H., Martinod, J., Ashtiani, A., Bayer, R., Tavakoli, F. and Ch´ery, J., 2004, Present-day crustal deformation and plate kinematics in the Middle East constrained by GPS easurements in Iran and northern Oman, Geophysical. J. Int., 157, 381–398.