بررسی توزیع انواع منافذ در راستای قائم و جانبی با استفاده از مدل‌سازی فیزیک سنگی در یکی از مخازن کربناته ایران

نوع مقاله : سایر مقالات

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری،دانشکده مهندسی نفت، دانشگاه صنعتی امیرکبیر

2 استاد، دانشکده مهندسی نفت، دانشگاه صنعتی امیرکبیر

3 دانشیار، دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر

4 مدیر توسعه و تحقیق نرم افزارهای فیزیک سنگ؛ شرکت Geosoftware

5 شرکت انرژی دانا

6 مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت

چکیده

فرآیندهای پیچیده رسوبی و دیاژنتیکی در سنگ‌های کربناته منجر به تنوع زیادی در انواع منافذ می‌شود. بررسی توزیع انواع منافذ به‌عنوان یکی از عوامل اصلی کنترل‌کننده توزیع سیال در مخازن کربناته ضروری است. در این مقاله، توزیع انواع منافذ سازند کربناته فهلیان در سه چاه واقع در بخش‌های غربی، مرکزی و شرقی در یکی از میادین دشت آبادان بر اساس وارون‌سازی انواع منافذ بـا استفـاده از مدل‌سازی فیزیک سنگی به‌طور کمی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مدل‌سازی، با در نظر گرفتن اثر شکل منافذ در تخمین مدول مؤثر، از تئوری محیط مؤثر دیفرانسیلی در محاسبه مشخصه هندسی منافذ )نسبت ابعادی منافذ مختلف و درصد نسبی آن‌ها) استفاده شده است. بدین منظور، در ابتدا نسبت ابعادی منافذ و درصد نسبی آن‌ها با استفاده از الگوریتم وارون‌سازی انواع منافذ تخمین زده شده است. در ادامه، از نتایج حاصل در مدل‌سازی فیزیک سنگی استفاده شده و سرعت موج تراکمی در سه چاه برآورد شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که در سازند کربناته فهلیان تنوع سنگ‌شناسی، رخساره‌ای و دیاژنزی موجب شده است تا توزیع انواع منفذی در راستای جانبی (در امتداد چاه‌های مورد مطالعه) و قائم (در امتداد هر چاه‌) بسیار متنوع باشد. به‌طور‌کلی دو نوع منافذ مرجع (بین-دانه‌ای و بین-کریستالی) و منافذ با سفتی بالا (قالبی و حفره‌ای) به‌عنوان منافذ اصلی سازند کربناته فهلیان شناسایی شده که توسط نگاره ‌ Formation micro imagerو اطلاعات مغزه نیز تأیید شده‌‌‌اند. همچنین، فهلیان پایینی (بخش مخزنی سازند فهلیان) در چاه واقع در بخش غربی میدان، دارای توزیع متفاوتی از انواع منافذ در مقایسه با چاه واقع در در بخش مرکزی و چاه واقع در بخش شرقی است. به‌طور کلی میزان منافذ با سفتی بالا در لایه 3 در چاه واقع در بخش غربی میدان به سمت چاه واقع در بخش شرقی کاهش یافته است.

کلیدواژه‌ها


قرهچلو،س.،کدخدائی، ع.،امینی، ع.وسهرابی، س.، 1394، تعیینانواعمنافذمخزنآسماریبااستفادهاز نگارانحرافسرعتوتشدیدمغناطیسهستهای (NMR) دریکیازمیادیننفتیجنوبغرب. مجله پژوهش نفت، 82، 15-31.
میرکمالی، م، ا.، جواهریان، ع.،  حسنی، ح.، صابری، م. ر. و ذبیحی، س.، 1398، تعیین نوع منافذ با استفاده از مدلسازی فیزیک سنگی در یکی از مخازن کربناته ایران. چهارمین سمینار ژئوفیزیک اکتشافی نفت ، اردیبهشت ماه 1398 تهران.
Abdollahie Fard, I., Braathen, A., Mokhtari, M. and Alavi, S. A., 2006, Interaction of the Zagros Foldthrust belt and the Arabian type, deep-seated folds in the Abadan Plain and the Dezful Embayment, SW Iran. Petroleum Geoscience, 12, 347–62
Anselmetti, F.S. and Eberli, G.P., 1993, Controls on sonic velocity in carbonate rocks. Pure and Applied Geophysics, 141 (2), 287– 323.
Anselmetti, F.S. and Eberli, G.P., 1999. The Velocity-deviation log: a tool to predict pore type and permeability trends in carbonate drill holes from sonic and porosity or density logs. AAPG Bulletin, 83, 450–466.
Anselmetti, F.S., Luthi, S. and Eberli, G.P., 1998, Quantitative characterization of carbonate core systems by digital image analysis. AAPG Bulletin, 82, 1815–1836.
Berryman, J.G., 1992, Single scattering approximations for coefficients in Biot’s equations of poro elasticity. Journal of the Acoustical Society of America, 91, 551–571.
Gerard, R.E., Philipson, C.A., Manni F.M. and Marschall M.D., 1992, Petrographic Image Analysis: An Alternate Method for Determining Petrophysical Properties. Automated Pattern Analysis in Petroleum Exploration, 249-263.
Kumar, M. and Han, D., 2005, Pore shape effect on elastic properties of carbonate rocks.75th Annual International Meeting. 1477–1480 SEG, Expanded Abstracts.
Kuster, G.T. and Toksöz, M.N. 1974, Velocity and attenuation of seismic waves in two-phase media, Part I: Theoretical formulations. Geophysics, 39, 587–606.
Lucia, F.J., 1999, Carbonate Reservoir Characterization. New York, Springer-Verlag.
Markov, M., Levine, V., Mousatov, A. and Kazatchenko E., 2005, Elastic properties of double-porosity rocks using the differential effective medium model. Geophysical Prospecting, 53, 733–754.
Markov, M., Kazatchenko, E. and Mousatov, A., 2006, Compressional and shear wave velocities in multicomponent carbonate media as porosity functions.  SPWLA 47th Annual Logging Symposium, June 4-7.
Mavko, G., Mukerji, T. and Dvorkin, J., 2009, The rock physics handbook: tools for seismic analysis in porous media. Cambridge University Press, Cambridge.
Mirkamali, M. S., Javaherian, A., Hassani, H., Saberi, M.R. and Hosseini, S.A., 2020, Quantitative pore-type characterization from well logs based on the seismic petrophysics in a carbonate reservoir. Geophysical Prospecting, 1-22
Misaghi, A., Negahban S., Landrø, M. and Javaherian, A., 2010, A comparison of rock physics models for fluid substitution in carbonate rocks. Exploration Geophysics, 41, 146–154.
Mollajan, A. and Memarian, H.,  2016, Rock physics-based carbonate pore type identification using Parzen classifier. Journal of Petroleum Science and Engineering, 145, 205-212
Pan, J.G., Wang, H.B., Li, C. and Zhao, J.G., 2015, Effect of pore structure on seismic rock-physics characteristics of dense carbonates. Applied Geophysics, 12.
Saberi, M.R., 2017, A closer look at rock physics models and their assisted interpretation in seismic exploration. Iranian Journal of Geophysics, 10 (5), 71–84.
Vanorio, T., Scotellaro C. and Mavko, G., 2008, The effect of chemical and physical processes on the acoustic properties of carbonate rocks. The Leading Edge 27, 1040–1048.
Wood, A.W., 1955, A Textbook of Sound. New York: McMillan Co.
Xu S.and Payne M.A. 2009. Modeling elastic properties in carbonate rocks. The Leading Edge 28, 66–74.
Zhao, L., Nasser, M. and Han, D.H., 2013, Quantitative geophysical pore-type characterization and its geological implication in carbonate reservoirs. Geophysical Prospecting, 61, 827–841.
Zhao, L., Yao, Q., Han, D., Yan, F. and Nasser, M., 2016, Characterizing the effect of elastic interactions on the effective elastic properties of porous, cracked rocks. Geophysical Prospecting, 64, 157-169.