بررسی تغییرات عمقی و جانبی ضریب کیفیت پساموج‌ها با استفاده از تبدیل فوریه زمان کوتاه در شمال غرب ایران

نوع مقاله : سایر مقالات

نویسندگان

1 استادیار؛ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

2 استاد؛ مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران

3 دانشیار؛ مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران

چکیده

در این مطالعه ضریب کیفیت پساموج‌ها در شمال غرب ایران با استفاده از مدل تک پس‌پراکنش، مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از تبدیل فوریه زمان کوتاه، برای جداسازی دامنه‌های فرکانسی استفاده شده است. داده‌های مورد استفاده در این مطالعه داده‌ها مربوط به بیش از 1600 زمین‌لرزه محلی با بازه بزرگی بین 2 تا 5/6 و فاصله رومرکزی کمتر از 200 کیلومتر است. در این تحقیق، ضریب کیفیت پساموج‌ها در 7 پنجره زمانی30 تا 90 ثانیه از شروع پساموج محاسبه شده است. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که بهترین برازش رابطه فرکانسی تضعیف، مربوط به پنجره زمانی 40 ثانیه و به‌صورت Q=(103±1)f(0.88±0.04) است. مقادیر نسبتاً کوچک Q0 در رابطه تضعیف فرکانسی نشان می‌دهد که ناهمگنی زیادی در لایه‌های کم عمق منطقه وجود دارد که می‌تواند به دلیل لرزه‌خیزی نسبتاً زیاد شمال‌غرب ایران باشد که با انتظار ما از ساختار پوسته این ناحیه و وجود دو آتشفشان سهند و سبلان انطباق دارد. وجود این دو آتشفشان سهند و سبلان و در شمال غرب ایران باعث شده است که پوسته در این ناحیه گرم باشد. از طرفی رابطه ضریب کیفیت با دما به صورت نمایی تغییر میکند و با افزایش دما ضریب کیفیت پایین می-آید. همچنین، مقادیر کم پارامتر رابطه فرکانسی n نشانه لرزه‌خیزی زیاد، زمینساخت فعال و وجود ناهمگنی‌ها زیاد در منطقه است. وجود گسل شمال تبریز و شکستگی‌های فراوان در این منطقه یکی از دلایل وجود ناهمگنی زیاد در این منطقه است. همچنین در نتایج حاصل مشاهده شده که با افزایش زمان گذشت، ضریب کیفیت افزایش پیدا میکند.

کلیدواژه‌ها


Aki, K. (1980). Attenuation of shear-waves in the lithosphere for frequencies from 0.05 to 25 Hz, Physics of the Earth and Planetary Interiors, v. 21, no. 1, p. 50-60.
Aki, K. and B. Chouet (1975). Origin of coda waves: source, attenuation, and scattering effects, Journal of geophysical research, v. 80, no. 23, p. 3322-3342.
Akinci, A., A. Taktak and S. Ergintav (1994). Attenuation of coda waves in Western Anatolia, Physics of the Earth and Planetary Interiors, v. 87, no. 1-2, p. 155-165.
Amiri Fard, R., G. Javan Doloei, H. Rahimi and M. Farrokhi (2019). Attenuation of P and S waves in Western part of Iran, Geophysical Journal International, v. 218, no. 2, p. 1143-1156.
Bavali, K., K. Motaghi, F. Sobouti, A. Ghods, M. Abbasi, K. Priestley, G. Mortezanejad and M. Rezaeian (2016). Lithospheric structure beneath NW Iran using regional and teleseismic travel-time tomography, Physics of the Earth and Planetary Interiors, v. 253, p. 97-107.
Djamour, Y., P. Vernant, H. R. Nankali and F. Tavakoli (2011). NW Iran-eastern Turkey present-day kinematics: results from the Iranian permanent GPS network, Earth and Planetary Science Letters, v. 307, no. 1-2, p. 27-34.
Fard, R. A., G. Javan-Doloei, M. Farrokhi, H. Rahimi and M. Mahood (2020). Coda wave attenuation's dependency on Lapse time and frequency in west of Iran plateau using local earthquakes, Annals of Geophysics, v. 63, no. 4, p. 437.
Farrokhi, M. and H. Hamzehloo (2017). Body wave attenuation characteristics in the crust of Alborz region and North Central Iran, Journal of Seismology, v. 21, no. 4, p. 631-646.
Gabor, D. (1946). Theory of communication. Part 1: The analysis of information, Journal of the Institution of Electrical Engineers-Part III: Radio and Communication Engineering, v. 93, no. 26, p. 429-441.
Havskov, J., S. Malone, D. McClurg and R. Crosson (1989). Coda Q for the state of Washington, Bulletin of the Seismological Society of America, v. 79, no. 4, p. 1024-1038.
Havskov, J. and L. Ottemoller (2003). SEISAN: the earthquake analysis software for Windows, Solaris, Linux, and Mac OSX Version, v. 8, p. 244.
Heidari, R. and N. Mirzaei (2017). Region-specific S-wave attenuation for earthquakes in northwestern Iran, Journal of Seismology, v. 21, no. 6, p. 1335-1344.
Hoshiba, M. (1993). Separation of scattering attenuation and intrinsic absorption in Japan using the multiple lapse time window analysis of full seismogram envelope, Journal of Geophysical Research: Solid Earth, v. 98, no. B9, p. 15809-15824.
Jackson, J. (1992). Partitioning of strike‐slip and convergent motion between Eurasia and Arabia in eastern Turkey and the Caucasus, Journal of Geophysical Research: Solid Earth, v. 97, no. B9, p. 12471-12479.
Jin, A. and K. Aki (1988). Spatial and temporal correlation between coda Q and seismicity in China, Bulletin of the Seismological Society of America, v. 78, no. 2, p. 741-769.
Karakhanian, A. S., V. G. Trifonov, H. Philip, A. Avagyan, K. Hessami, F. Jamali, M. S. Bayraktutan, H. Bagdassarian, S. Arakelian and V. Davtian (2004). Active faulting and natural hazards in Armenia, eastern Turkey and northwestern Iran, Tectonophysics, v. 380, no. 3-4, p. 189-219.
Lay, T. and T. C. Wallace. (1995). Modern global seismology, Academic press.
Ma’hood, M., H. Hamzehloo and G. Doloei (2009). Attenuation of high frequency P and S waves in the crust of the East-Central Iran, Geophysical Journal International, v. 179, no. 3, p. 1669-1678.
Motazedian, D. (2006). Region-specific key seismic parameters for earthquakes in northern Iran, Bulletin of the Seismological Society of America, v. 96, no. 4A, p. 1383-1395.
Mukhopadhyay, S., C. Tyagi and S. Rai (2006). The attenuation mechanism of seismic waves in northwestern Himalayas, Geophysical Journal International, v. 167, no. 1, p. 354-360.
Naghavi, M., H. Rahimi, A. Moradi and S. Mukhopadhyay (2017). Spatial variations of seismic attenuation in the North West of Iranian plateau from analysis of coda waves, Tectonophysics, v. 708, p. 70-80.
Pulli, J. J. (1984). Attenuation of coda waves in New England, Bulletin of the seismological society of America, v. 74, no. 4, p. 1149-1166.
Rahimi, H. and H. Hamzehloo (2008). Lapse time and frequency-dependent attenuation of coda waves in the Zagros continental collision zone in Southwestern Iran, Journal of Geophysics and Engineering, v. 5, no. 2, p. 173.
Rahimi, H., H. Hamzehloo and N. Kamalian (2010). Estimation of coda and shear wave attenuation in the volcanic area in SE Sabalan Mountain, NW Iran, Acta Geophysica, v. 58, no. 2, p. 244-268.
Roecker, S., B. Tucker, J. King and D. Hatzfeld (1982). Estimates of Q in central Asia as a function of frequency and depth using the coda of locally recorded earthquakes, Bulletin of the Seismological Society of America, v. 72, no. 1, p. 129-149.
Singh, S. and R. B. Herrmann (1983). Regionalization of crustal coda Q in the continental United States, Journal of Geophysical Research: Solid Earth, v. 88, no. B1, p. 527-538.
Stein, S. and M. Wysession. (2009). An introduction to seismology, earthquakes, and earth structure, John Wiley & Sons.
Vernant, P., F. Nilforoushan, J. Chery, R. Bayer, Y. Djamour, F. Masson, H. Nankali, J.-F. Ritz, M. Sedighi and F. Tavakoli (2004). Deciphering oblique shortening of central Alborz in Iran using geodetic data, Earth and Planetary Science Letters, v. 223, no. 1-2, p. 177-185.
Vernosfaderani, S. L. J., R. Heidari, N. Mirzaei, H. Rahimi and M. Meshinchi-Asl (2019). Coda wave attenuation in the northwestern Iran, using short time Fourier transform, Journal of Seismology, v. 23, no. 5, p. 1085-1095.
Zafarani, H., B. Hassani and A. Ansari (2012). Estimation of earthquake parameters in the Alborz seismic zone, Iran using generalized inversion method, Soil Dynamics and Earthquake Engineering, v. 42, p. 197-218.