اکتشافات فلزی پلاریزاسیون القایی و مغناطیس هوابرد در منطقه پیرمردان ترود- شاهرود

نوع مقاله : سایر مقالات

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوفیزیک- گرایش ژئومغناطیس دانشکده‌ مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک دانشگاه صنعتی شاهرود

2 دانشیار، دانشکده‌ مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک دانشگاه صنعتی شاهرود

چکیده

روش‌های ژئوفیزیکی از جمله روش‌های مناسبی هستند؛ که در پی‌جویی و اکتشاف ذخایر معدنی کاربرد وسیعی دارند. استفاده از دو یا چند روش اکتشافی در کنار یکدیگر و ترکیب آن‌ها با اطلاعات دیگری همچون زمین‌شناسی، می‌تواند احتمال کشف و امکان دستیابی به مناطق امیدبخش را افزایش دهد. با توجه به شواهد کانی‌زایی فلزی و سولفیدی در منطقه مورد مطالعه (پیرمردان از توابع دهستان ترود، شهرستان شاهرود)، استفاده از روش‌های مغناطیس هوابرد، قطبش‌القایی (IP) و مقاومت‌ویژه الکتریکی (Res) به منظور پی‌جویی و اکتشاف کانی‌سازهای احتمالی و انجام مطالعات زمین‌شناسی از اهمیت بالایی برخوردار است. جایگاه و ارتباط فضایی ذخایر با خطواره‌ها از دیرباز مورد توجه زمین‌شناسان قرار گرفته است. در این مقاله از داده‌های ژئومغناطیس هوابرد و اطلاعات زمین‌شناسی برای تشخیص و تفکیک روندهای عمومی ساختارها، خطواره‌ها و گسل‌های بزرگ با بهره‌گیری از فیلتر کجی(Tilt)، استفاده شده ‌است. با پردازش و تفسیر داده‌های مغناطیس هوابرد منطقه به بررسی ساختارهای موجود در منطقه پرداخته‌ شده‌ است. همچنین با توجه به شواهد زمین‌شناسی موجود در منطقه برداشت داده‌های قطبش‌القایی و مقاومت‌ویژه -الکتریکی به‌صورت یک آرایش مستطیلی به منظور پی‌جویی اولیه محدوده‌های بی‌هنجار و دو پروفیل با آرایش دوقطبی- دوقطبی به منظور بررسی‌های جانبی و گسترش عمقی این بی‌هنجاری‌ها طراحی و انجام شده‌ است. پردازش داده‌های مغناطیس هوابرد با استفاده از نرم‌افزار Oasis Montaj و همچنین پردازش و مدل‌سازی داده‌های قطبش‌القایی و مقاومت‌ویژه الکتریکی با استفاده از نرم‌افزار RES2DINV انجام شده‌ است. نتایج نهایی از تفسیر داده‌های ژئوفیزیکی تایید کننده ارتباط بین خطواره‌های مغناطیسی با احتمال وجود ذخایر پنهان مس در محدوده مورد مطالعه می‌باشد. بررسی‌های انجام شده در این منطقه در نهایت منجر به ارائه‌ی 5 نقطه پیشنهادی برای حفاری شده است.

کلیدواژه‌ها


حسنی­پاک، ع.، شجاعت، ب.، (1392). "مدل­سازی کانسارهای فلزی و غیرفلزی و کاربردی اکتشافی آن". انتشارات دانشگاه تهران، ص 512.
شفق.، شکری.، محمدی.، مهری، م.، زنبوری.، (1394). "گزارش عملیات اکتشاف پایانی محدوده مس شمال پیرمردان". سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان.
گرگانی ی.، (1392)، پایان­نامه کارشناسی ارشد: " تلفیق داده­های ژئوفیزیکی مقاومت­ویژه الکتریکی و پلاریزاسیون القایی به منظور اکتشاف کانسار مس دوچیله-میامی"، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود.
علوی، م.، هوشمندزاده، ا.، اطمینان، ه.، (1976). "نقشه زمین‌‌شناسی 1:250000 منطقه ترود در استان سمنان". سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، معاونت اکتشاف، مدیریت امور اکتشاف.
موسوی ح.، (1393)، پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد: "مدل‌سازی و تفسیر داده‌‌های پلاریزاسیون ‌القایی و مقاومت ویژه به‌‌ منظور اکتشاف ذخایر مس در منطقه هفت­کوه کرمان"، دانشکده مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود.
Airo, M. L., Loukola-Ruskeeniemi, K., (2004). Characterization of sulfide deposits by airborne magnetic and gamma-ray responses in eastern Finland. Ore Geology Reviews 24, 67–84.
Best M., Fage I. and Daigle R., (2015), “Integrating high resolution resistivity/IP surveying and core measurements over nine known mineral deposits: Yukon, Canada”, Near Surface Asia Pacific Conference, P48, Waikoloa, Hawai.
Chernicoff, C.J., Richards, J.P., Zappettini, E.O., (2002). “Crustal lineament control on magmatism and mineralization in northwestern Argentina: geological, geophysical, and remote sensing evidence”. Ore Geology Reviews 55, pp. 556–522.
Clark, D.A., Geuna, S.E., Schmidt, P.W., 2004. Predictive magnetic exploration models for porphyry, epithermal and iron oxide Cu-Au deposits. P700 Final Report, 398 p. + CD Atlas of Geophysical Signatures + Relational Database of Porphyry, Epithermal and Iron Oxide Cu-Au Deposits, AMIRA International (Report can be downloaded from:
https://wiki.csiro.au/confluence/download/attachments/457769088/Clark+etal+2004+P700+CSIRO+1073Rs.pdf).
Dentith M. and Mudge S. T., (2014), “Geophysics for the Mineral Exploration Geoscientist”, Vol. 1, First Edition, Cambridge university press, UK, pp. 236.
Edwards L.S., (1977). A modified pseudosection for resistivity and induced polarization, Geophysics, 42, pp.1020-1036.
Fox R.C., Hohmann G.W., Killpack T.J., Rijo L., (1980). “Topographic effect of resistivity and induced polarization surveys”, Geophysics, No. 1, Vol. 45, pp. 79-93.
Hessami, K., Jamali, F., Tabassi, H., (2003) “Map of Major active Faults of Iran. Tech. rep., International Institute of Earthquake Engineering and seismology”, Iran, Http// www.iiees.ir.
Hinz, K., Dostmann, H., and Fritsch, J., (1982), “The Continental Margin of Morocco: Seismic Sequences, Structural Elements and Geological Development, in von, Rad”, Springer Verlag, Berlin, pp. 34–59.
Loke M. H., (2004). “Tutorial: 2-D and 3-D electrical imaging surveys”. pp. 73-91.
Macinnes S., and Zonge K., (1996). “Two-dimensional Inversion of resistivity and IP data with topography”, 102 Annual Northwest Mining Association Convention Session Geophysics/Geochemistry, spokane, Washington.
Miller, H. G., Singh, V., 1994. “Potential Field Tilt-a new concept for location of potential filed sources”, Journal of Applied Geophysics 65, pp 556-556.
Nabighian, M. N., (1972), “the analytic signal of two-dimensional magnetic bodies with polygonal cross-section: its properties and use for automated anomaly interpretation”, Geophysics, v.37, no.3, pp.507-517.
Oliveira, W.J., (1998). Caracterização das Emanações gasosas de hidrocarbonetos na região do Remanso do Fogo (MG) através do uso integrado de sensoriamento remoto, geoquímica, geofísica, geologia estrutural e espectrometria de reflectância. PhD. Thesis, State University of Campinas, Brazil, 239p.k.
Richards, J.P., (2000). “Lineaments revisited. Society of Economic Geologists”, Newsletter 25 (5), pp. 52– 50.
Richards, J.P., Boyce, A.J., Pringle, M.S., (2001). Geological evolution of the Escondida area, northern Chile: a model for spatial and temporal localization of porphyry Cu mineralization. Economic Geology 67, pp. 565–602.
Roest, W. R. & Pilkington, M., )1993(, “identifying remnant magnetization effects in magnetic data”, Geophysics, v.58, no.5, pp.653-659.
Selley R. C., Cocks L. R. M. and Plimer I. R., (2005), “Encyclopedia of geology”. Vol. 1, First Edition, Elsevier Ltd, Oxford, pp. 482.
Telford W.M. Geldart L.P. and Sheriff R.E. (1990), "An Introduction to Applied geophysics", Cambridge University Press, New York.