استفاده از روشهای ژئوفیزیکی در کاوشهای باستانی، قبل از حفاری، جهت تعیین مرز بیهنجاریها میتواند مفید و مؤثر باشد. در این میان، به دلیل نداشتن اثرات مخرب محیطی، روش مغناطیسسنجی یکی از روشهای پرکاربرد است. در محوطههای باستانی تغییر مغناطیدگی در محیط به دلایل طبیعی و فعالیتهای بشری صورت میگیرد. به کمک روش مغناطیسسنجی، تباین خودپذیری مغناطیسی محیط پیرامون به‌طورکلی با اقلام فلزی، مصالح ساختمانی مورداستفاده و حفره‌های پرشده با مواد متنوع که دارای خاصیت مغناطیسی هستند، موردمطالعه قرار میگیرد. در این مقاله از دادههای مغناطیس مصنوعی، واقعی و فیلترهای فازی به‌منظور بررسی ساختارهای زیرسطحی در محوطه باستانی تپه حصار دامغان استفاده‌شده است. در این راستا از فیلترهای زاویه تمایل، نقشه تتا، لاپلاسین و تانژانت هایپرپولیک استفاده شد. همچنین در این مقاله یک فیلتر توانمند جدید که یک زاویه از نسبت مشتقهای افقی است و در راستای محور قائم نرمالیزه شده، معرفی شد. این فیلتر روی لبهها بیشینه میشود و به‌خوبی مرزها را آشکار میکند. نتایج حاصل از بررسی دادههای مغناطیسی تپه حصار با نتایج حفاری‌های انجام‌شده انطباق بالایی دارد.
)