چکیده در این مطالعه، کارایی همزمان فیلتر مشتق زاویه تیلت و فیلتر زاویه تتا در شناسایی مرز ناهنجاریهای میدان پتانسیل و کاهش نویزهای مصنوعی و کاذب بررسی شد. ابتدا برای خنثیسازی اثر دوقطبیبودن پاسخهای مغناطیسی، دادههای مغناطیسی زیر مجموعهی آنومالی شماره ۲ گلگهر با استفاده از فیلتر انتقال به قطب تصحیح شدند؛ اما این گام موجب ایجاد یا تشدید آرایههای کاذب در برخی جهتگیریها شد. بدین منظور، دادههای انتقال به قطب شده به دادههای شبهگرانی تبدیل گردیدند تا وابستگی جهتگیری مغناطیسی بهطور مؤثری حذف شود. سپس فیلترهای مشتق زاویه تیلت و زاویه تتا به ترتیب بر روی این دادههای شبهگرانی و همچنین بر روی دادههای واقعی گرانی اعمال شدند. نتایج نشان داد که نقشههای مشتق زاویه تیلت و زاویه تتا بر پایه دادههای شبهگرانی، ناهنجاریهای کاذب ناشی از انتقال به قطب را بهطور چشمگیری کاهش داده و مرزهای ساختاری، بهویژه پیرامون آنومالی ۲، را با دقت مکانی بالاتری برجسته میکنند. در حالی که مشتق زاویه تیلت در دادههای مغناطیسی انتقال به قطبشده همچنان تحت تأثیر جهتگیری منابع قرار دارد، فیلتر زاویه تتا نسبت به این محدودیت حساسیت کمتری نشان داد و در هر دو مجموعهی دادهی گرانی و شبهگرانی مرزها را یکنواختتر و بدون ارتفکت تفکیک کرد. آزمون افزودن نویز تصادفی نیز پایداری عددی بالای هر دو فیلتر را تأیید نمود. این پژوهش نشان میدهد که چارچوب پردازشی یکپارچهی انتقال به قطب + شبهگرانی + (مشتق زاویه تیلت+زاویه تتا) نه تنها دقت تفسیر مرزهای زیرسطحی را به سطح دادههای گرانی واقعی نزدیک میکند، بلکه از چالشهای ناشی از جهتگیری مغناطیسی و اعوجاج طیفی میکاهد. این رویکرد در مطالعات اکتشافی محیطهای زمینشناسی پیچیده، برای کاهش عدمقطعیت در تعیین موقعیت ذخایر معدنی بسیار کارآمد است.
Telford, W. M., et al. (1990). Applied geophysics, Cambridge university press.
Ibraheem, I. M., et al. (2019). "Edge detectors as structural imaging tools using aeromagnetic data: a case study of Sohag Area, Egypt." 9(5): 211.
Miller, H.G. and V.J.J.o.a.G. Singh, Potential field tilt—a new concept for location of potential field sources. 1994. 32(2-3): p. 213-217.
Verduzco, B., et al., New insights into magnetic derivatives for structural mapping. 2004. 23(2): p. 116-119.
Cooper, G., D.J.C. Cowan, and Geosciences, enhancing potential field data using filters based on the local phase. 2006. 32(10): p. 1585-1591.
Salem, A. and D.J.G. Ravat, A combined analytic signal and Euler method (AN-EUL) for automatic interpretation of magnetic data. 2003. 68(6): p. 1952-1961.
Beiki, M.J.G., Analytic signals of gravity gradient tensor and their application to estimate source location. 2010. 75(6): p. I59-I74.
Fairhead, J. D., & Williams, S. E. (2006). Evaluating normalized magnetic derivatives for structural mapping. In SEG Technical Program Expanded Abstracts 2006 (pp. 845-849). Society of Exploration Geophysicists.
Kianoush P, Khah NKF, Hosseini SA, Jamshidi E, Afzal P, Ebrahimabadi AJH. Geobody estimation by Bhattacharyya method utilizing nonlinear inverse modeling of magnetic data in Baba-Ali iron deposit, NW Iran. 2023;9(11).
Bizhani H, Mansour Shoar P, Moghadasi MJIJoM, Geo-Engineering. 2D inversion of magnetic and gravity data: a case study on Golgohar mine. 2023;57(1):41-6.
Milano M, Varfinezhad R, Bizhani H, Moghadasi M, Kalateh AN, Baghzendani HJJoAG. Joint interpretation of magnetic and gravity data at the Golgohar mine in Iran. 2021;195:104476.
Ansari A, Ghari H, Alamdar K, Moradi SJIJoG. Investigation of the relationship between upward continued potential fields and depth of the causative bodies: a case study from Gol-Gohar Iron ore mine. 2016;5(4):1-12.
Alamdar K, Ansari AJIJoG. Interpretation of potential field anomalies using source parameter imaging method (SPI). 2016;3(2):25-40.
Alvandi A, Deniz Toktay H, Nasri SJAG. Application of direct source parameter imaging (direct local wave number) technique to the 2D gravity anomalies for depth determination of some geological structures. 2022;70(2):659-67.
Alamdar K, Ansari A, Ghorbani AJGR. Edge detection of magnetic body using horizontal gradient of pseudo gravity anomaly. 2009;11.
Wijns, C., et al. (2005). "Theta map: Edge detection in magnetic data." 70(4): L39-L43.
Ibraheem, I. M., et al. (2023). "A new edge enhancement filter for the interpretation of magnetic field data." 180(6): 2223-2240.
Lv, W., et al. (2024). "A Novel Method of Magnetic Sources Edge Detection Based on Gradient Tensor." 14(7): 657.
An‐Guo, C., et al. (2017). "APPLICATION OF AN ENHANCED THETA‐BASED FILTER FOR POTENTIAL FIELD EDGE DETECTION: A CASE STUDY OF THE LUZONG ORE DISTRICT." 60(2): 203-218.
Núñez-Demarco, P., et al. (2023). "Potential-field filters for gravity and magnetic interpretation: a review." 44(3): 603-664.
ARISOY, M. Ö., & DİKMEN, Ü. (2013). Edge detection of magnetic sources using enhanced total horizontal derivative of the tilt Angle Geliştirilmiş Eğim Açısı Toplam Yatay Türevi ile Manyetik Kaynakların Sınırlarının Belirlenmesi. Bull Earth Sci Appl Res Centre Hacettepe Univ, 34(1), 73-82.
Dentith, M. and S. T. Mudge (2014). Geophysics for the mineral exploration geoscientist, Cambridge University Press.
Behnam, S. and H. J. J. o. A. G. Ramazi (2019). "Interpretation of geomagnetic data using power spectrum and 3D modeling of Gol-e-Gohar magnetic anomaly." 171: 103829.
احمدی, عبدالله عزام , انصاری, عبدالحمید و مجتهدزاده, سید حسین . (1404). بهبود تخمین مرز دادههای میدان پتانسیل با استفاده از مشتق زاویه تیلت و تتا. پژوهش های ژئوفیزیک کاربردی, 11(2), 131-148. doi: 10.22044/jrag.2025.16073.1369
MLA
احمدی, عبدالله عزام , , انصاری, عبدالحمید , و مجتهدزاده, سید حسین . "بهبود تخمین مرز دادههای میدان پتانسیل با استفاده از مشتق زاویه تیلت و تتا", پژوهش های ژئوفیزیک کاربردی, 11, 2, 1404, 131-148. doi: 10.22044/jrag.2025.16073.1369
HARVARD
احمدی, عبدالله عزام, انصاری, عبدالحمید, مجتهدزاده, سید حسین. (1404). 'بهبود تخمین مرز دادههای میدان پتانسیل با استفاده از مشتق زاویه تیلت و تتا', پژوهش های ژئوفیزیک کاربردی, 11(2), pp. 131-148. doi: 10.22044/jrag.2025.16073.1369
CHICAGO
عبدالله عزام احمدی , عبدالحمید انصاری و سید حسین مجتهدزاده, "بهبود تخمین مرز دادههای میدان پتانسیل با استفاده از مشتق زاویه تیلت و تتا," پژوهش های ژئوفیزیک کاربردی, 11 2 (1404): 131-148, doi: 10.22044/jrag.2025.16073.1369
VANCOUVER
احمدی, عبدالله عزام, انصاری, عبدالحمید, مجتهدزاده, سید حسین. بهبود تخمین مرز دادههای میدان پتانسیل با استفاده از مشتق زاویه تیلت و تتا. پژوهش های ژئوفیزیک کاربردی, 1404; 11(2): 131-148. doi: 10.22044/jrag.2025.16073.1369