تعیین سرعت موج‌برشی ساختگاه به روش تحلیل چندکاناله امواج سطحی (MASW) و تهیه نقشه‌های پهنه‌بندی سرعت موج‌برشی تا عمق 30 متری زمین با سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی شهر شاهرود)

نوع مقاله : سایر مقالات

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شاهرود

2 استادیار دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شاهرود

چکیده

یکی از ارکان مهم مطالعات ژئوتکنیک لرزه‌ای، شناسایی ویژگی‌های رفتاری و خواص دینامیکی خاک با استفاده از روش‌های ژئوفیزیکی است. نتایج حاصل از این مطالعات در کنار مطالعات و آزمایش‌های ژئوتکنیکی در رده‌بندی ساختگاه با استفاده از آیین‌نامه‌های ساختمانی کاربرد گسترده‌ای دارد. سرعت امواج برشی ازجمله پارامترهای بسیار مهم و موردنیاز در مطالعات ژئوتکنیکی است که در ارزیابی مقاومت لایه‌های زیرسطحی، اثرات ساخت گاهی و تعیین پروفیل لایه‌های زیرسطحی بکار گرفته می‌شود. یکی از روش‌های تعیین مستقیم سرعت موج‌برشی، روش لرزه‌نگاری درون‌چاهی است که روشی مخرب، زمان‌بر و پرهزینه است. در مقابل این روش، روشی تحت عنوان تحلیل چندکاناله امواج سطحی معرفی‌شده است که یک روش ژئوفیزیکی غیرمخرب، سریع و کم‌هزینه است. در حقیقت این روش بر اساس تولید و ثبت امواج لرزه‌ای در سطح زمین، تغییر حوزه داده‌ها از حوزه زمان - فاصله به حوزه فرکانس - سرعت فاز با استفاده از تبدیل فوریه دوبعدی و درنهایت به‌دست‌آوردن سرعت امواج ریلی در فرکانس‌های خاص (منحنی پاشش) بناشده است. در این مطالعه ابتدا روش تحلیل چند کانالة امواج سطحی به طور مختصر شرح داده شده است و سپس نتایج حاصل از ۱۲ آزمایش MASW انجام‌شده در سطح شاهرود و نقشه‌های پهنه‌بندی حاصل از نتایج تحلیل این آزمایش‌ها که تا عمق ۳۰ متری زمین با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS تهیه‌شده است، ارائه می‌گردد. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که در بیش از ۹۰ درصد از مناطق شهر شاهرود میانگین سرعت موج‌برشی) (VS بین ۷۵۰ – ۳۵۰ متر بر ثانیه است، بنابراین تیپ خاک بیشتر مناطق شاهرود بر اساس استاندارد ۲۸۰۰ از نوع II است.

کلیدواژه‌ها


  1. حمیدرضا سیاه کوهی، غزاله رسانه، " کاربرد روش‌های لرزه‌ای MASW و SRF در محاسبه مدل سـرعت امـواج S و ضـرایب کشسانی لایه‌های سطحی" دوازدهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران، اسفندماه 1384

    شرکت مهندسین مشاور پارت، (1370):" طرح جامع (توسعه عمران  حوزه نفوذ) شاهرود".اداره کل مسکن و شهرسازی استان سمنان.

    فردوست،ف،ا.،(1378):" تهیه نقشه زمین شناسی 1:50،000 شاهرود"،طرح پژوهشی،دانشگاه صنعتی شاهرود.

    لطیف صمدی، " تعیین سرعت امواج برشی با روش SASW چند کانالـه و لـرزه نگـاری P و SH " خالاصـه مقـالات یـازدهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران، آذر ماه 1382 تهران

    هاشم شاهسونی, ایرج پیروز, حافظی مقدس, ناصر(2008)، تعیین سرعت موج برشی ساختگاه به روش تحلیل چند کاناله امواج سطحی (مطالعة موردی در محوطة دانشگاه صنعتی شاهرود)

     

    1. Strobbia, “Surface wave methods: acquisition, processing and inversion,” Torino: Politecnico di Torino, 2003.
    2. Hoffman, R. W. Stephenson, R. Luna, and N. L. Anderson, “Non-destructive testing of earthquake hazard mapping, Southern Missouri, USA,” in Ground Modification and Seismic Mitigation, pp. 433–440, ASCE, 2006.

    Foti S. (2000). Multistation Methods for Geotechnical Characterization using Surface Waves.PhD dissertation, Poletechnic di Torino, Italy

    1. Xia, R. D. Miller, C. B. Park, J. A. Hunter, J. B. Harris, and J. Ivanov, “Comparing shear-wave velocity profiles inverted from multi-channel surface wave with borehole measure-ments,” Soil Dynamics and Earthquake Engineering, vol. 22, no. 3, pp. 181–190, 2002.
    2. A. Hunter, R. A. Burns, R. L. Good, and C. F. Pelletier, “A compilation of shear wave velocities and borehole geophysical logs in unconsolidated sediments of the Fraser River delta,” Geological Survey of Canada, Open File No. 3622, 1998.
    3. Long and S. Donohue, “In situ shear wave velocity from multi-channel analysis of surface waves (MASW) tests at eight Norwegian research sites,” Canadian Geotechnical Journal, vol. 44, no. 5, pp. 533–544, 2007.

    Park, C.B., (2000). User Manual of SurfSise Software. Kansas Geological Survey.

     

    1. M. Richwalski, M. Picozzi, S. Parolai et al., “Rayleigh wave dispersion curves from seismological and engineeringgeotechnical methods: a comparison at the Bornheim test site (Germany),” Journal of Geophysics and Engineering, vol. 4, no. 4, pp. 349–361, 2007.
    2. Foti, C. G. Lai, G. J. Rix, and C. Strobbia, Surface wave methods for near-surface site characterization: CRC Press, 2014
    3. Thitimakorn, N. L. Anderson, R. Stephenson, and W. Liu, 2- D Shear Wave Velocity Profile Along Test Segment of Interstate I70, Site Characterization and Modeling, ASCE, St. Louis, Mo, USA, 2005.