ساختار سرعتی پوسته در زیر دو ایستگاه لرزه نگاری در حاشیه جنوبی البرز مرکزی (ایران)

نوع مقاله : سایر مقالات

نویسندگان

1 کارشناس ارشد ژئوفیزیک، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان

2 دانشیار، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان

3 استادیار، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان

4 دانشیار، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران

چکیده

در این مطالعه ساختار سرعتی پوسته در زیر دو ایستگاه مرکز ملی شبکه لرز ه نگاری باند پهن ایران (INSN) دماوند و تهران، واقع در حاشیه جنوبی البرز مرکزی با روش برگردان همزمان توابع گیرنده موج P و منحنیهای پاشندگی سرعت فاز و گروه موج ری‌لی مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین توابع گیرنده از پنج سال داده دورلرز با بزرگای بیش از 5 و روش تکرار واهمامیخت در حوزه زمان استفاده گردید. منحنیهای پاشندگی سرعت گروه و فاز موج ری‌لی از مطالعه‌ بر روی ساختار پوسته و گوشته‌ی بالایی فلات ایران در بازه‌ی دوره‌ی تناوبی 20 تا 80 ثانیه تامین شده است. ناهماهنگی عمق- سرعت در اطلاعات توابع گیرنده باعث غیریکتایی مساله‌ی برگردان می‌شود، اما با دخالت دادن اطلاعات حاصل از سرعت‌ مطلق برآوردهای پاشندگی و برگردان هم‌زمان این دو مجموعه‌ی داده‌ای، می‌توان بر این محدودیت غلبه کرد. با این‌کار، اطلاعات با خطای کمتری درمورد ساختار پوسته‌ای فراهم می‌شود. نتایج این مطالعه نشان می‌دهند که عمق ناپیوستگی موهو در زیر ایستگاه تهران (THKV) 50-51کیلومتر و در زیر ایستگاه دماوند (DAMV) 52-54 کیلومتری می باشد. در زیر ایستگاه تهران لایه ای نازک از مواد با سرعت بسیار پایین در سطح به ضخامت 3-2 کیلومتر و لایه ای از رسوبات با ضخامت 12-10 کیلومتر در بالای پوسته بلورین 34 کیلومتری قرار گرفته است. در زیر ایستگاه دماوند لایه ای نازک از رسوبات با سرعت پایین و با ضخامت 4-3 کیلومتر قرار دارد. همچنین در عمق 16-14 کیلومتری تغییرات سرعت موج برشی از 2/3 به 6/3 کیلومتر بر ثانیه می تواند نشاندهنده مرز بین پوسته بالایی و پایینی یعنی مرز کنراد باشد.

کلیدواژه‌ها


Abbassi, A., Nasrabadi, A., Tatar, M., Yaminifard, F., Abbassi, M. R., Hatzfeld, D., Priestley. K., 2010. Crustal Velocity Structure in the southern edge of the Central Alborz (Iran). Journal of Geodynamics, 49, 68-78.
Allen, M., Jackson, J., and Walker, R., 2004, Late Cenozoic reorganization of the Arabia-Eurasia collision and the comparison of short-term and long-term deformation rates. TECTONICS, 23, 10.1029/2003TC001530.
Berberian, M. and King, G. C. P., 1981, Towards a palaeogeography and tectonic evolution of Iran. Can. J. Earth Sci., 18, 210 – 265.
Dehghani, G. A. and Makris J., 1983, The Gravitay Field and Crustal Structure of Iran. Geological Survey of Iran, Report No. 51, 51-68
Herrmann, R.B. and Ammon, C.J., 2003, Computer programs in seismology, Version 3.20, Surface waves, Receiver functions and Crustal structure, Saint Louis University, Penn State Univercity.
Jackson, J. A., Priestley, K., Allen, M. and Berberian, M., 2002, Active tectonics of the South Caspian Basin. Geophys. J. Int., 148, 214–245.
Javan Doloei, G., Roberts, R., 2003, Crust and uppermost mantle structure of Tehran region from analysis of teleseismic P-waveform receiver functions. Tectonophysics, 364, 115-133.
Ligorrı´a, J.P. and Ammon, C.J., 1999, Iterative deconvolution and receiver function estimation. Bull. Seismol. Soc. Am., 89, 1395– 1400.
Paul, A., Hatzfeld, D., Kaviani, A., Tatar, M., & Péquegnat, C. (2010). Seismic imaging of the lithospheric structure of the Zagros mountain belt (Iran). Geological Society, London, Special Publications, 330(1), 5-18
Radjaee, A.H., Rham, D., Mokhtari, M., Tatar, M., Priestley, K., and Hatzfeld, D. 2010, Variation of Moho depth in the Central part of Alborz Mountains, North of Iran. Geophysical Journal International. 181, 173-184.
Rahimi, H., Hamzehloo, H., Vaccari, F., Panza, G.F., 2014, Shear-wave velocity tomography of the lithosphere–asthenosphere system beneath the Iranian Plateau. Bulletin of the Seismological Society of America,104, no. 6, 2782-2798.
Rham D (2009) The crustal structure of the Middle East.Ph.D. thesis, University of Cambridge Library, Cambridge, UK
Ritz, J.F., Nazari, H., Ghassemi, A., Salamati, R., Shafei, A., Solaymani, S., Vernant, P., 2006. Active transtension inside Central Alborz: a new insight into northern Iran–southern Caspian geodynamics. Geology 34, 477–480.
Sodoudi, F., Yuan, X., Kind, R., Heit, B., Sadidkhouy, A., 2009, Evidence for a missing crustal root and a thin lithosphere beneath the Central Alborz by receiver function studies. Geophysical Journal International, 177, 733-742.
Takeuchi, H., and Saito, M., 1972, Seismic surface waves: in Methods in computational Physics. Academic Press Inc., New York, 11, 217-294.
Tatar, M. R., and Nasrabadi, A., 2013, Crustal thickness variations in the Zagros continental collision zone (Iran) from joint inversion of receiver functions and surface wave dispersion, Journal of Seismology, 17, 1321-1337.