شناسایی مرز گنبد نمکی با استفاده از تلفیق نشانگرهای لرزه‌ای در محیط GIS

نوع مقاله : سایر مقالات

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده‌ مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود

2 دانشیار، دانشکده‌ مهندسی معدن، نفت و ژئوفیزیک، دانشگاه صنعتی شاهرود

3 استادیار، دانشکده‌ فنی و مهندسی، دانشگاه ملایر

چکیده

امروزه شناسایی و اکتشاف گنبدهای نمکی به منظور ذخیره­سازی مواد هیدروکربنی و اکتشاف منابع هیدروکربنی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. از میان روش­های ژئوفیزیکی، روش لرزه‌نگاری بازتابی یکی از بهترین روش­هایی است که قابلیت شناسایی گنبد نمکی را داراست. هرچند تعیین دقیق مرزهای گنبد نمکی به دلیل میرایی شدید انرژی لرزه­ای در نمک و تفاوت سرعت بالای انتشار موج در نمک نسبت به رسوبات دربرگیرنده آن، باعث شده است که شناسایی مستقیم گنبدهای نمکی و تعیین مرز آن‌ها از روی داده­های لرزه­ای بازتابی کمی مشکل باشد. نشانگرهای لرزه­ای به­عنوان ابزاری برای استخراج ویژگی­های داده­های لرزه­ای می­تواند به تفسیر و شناسایی گنبدهای نمکی و تعیین مرزهای آن کمک بسزایی کند. با توجه به این‌که هر نشانگر به تنهایی دارای اطلاعات مجزایی است؛ لذا ترکیب و تلفیق نشانگرها یکی از ابزارهایی است که می­تواند اطلاعات جامعی از هدف موردنظر در اختیار مفسر قرار دهد؛ بنابراین امروزه تکنولوژی ترکیب چند نشانگری با اهداف مختلف در لرزه­شناسی مورد استفاده قرار می­گیرد. هدف از تحقیق حاضر، تلفیق نشانگرهای لرزه­ای با استفاده از روش فازی داده محور به­ منظور شناسایی مرز گنبد نمکی در محیط GIS است. در این راستا ابتدا تعدادی از نشانگرهای لرزه­ای بافتی متداول بر روی داده لرزه­ای به­منظور شناسایی و تعیین محدوده گنبد نمکی اعمال گردید و نتایج هرکدام به­صورت جداگانه مورد برسی قرار گرفت. سپس با استفاده از روش‌های وزن­دهی فازی پیوسته، نشانگرهای مورد بررسی، فازی شدند. در مرحله بعد این لایه­ها با استفاده از عملگرهای فازی تلفیق شده و در نهایت یک مدل واحد که حاوی اطلاعات تمام نشانگرهای مجزا است و مرزهای جانبی گنبد نمکی را با دقت بیشتری تعیین کرده است، به دست آمد. نتایج حاصل از داده­های واقعی نشان می­دهد که استفاده از روش وزن­دهی فازی و تلفیق نشانگرها با استفاده از عملگر فازی توانسته مرزهای جانبی گنبد نمکی را به خوبی تعیین کند.

کلیدواژه‌ها

پژوهش های ژئوفیزیک کاربردی
دوره 4، شماره 2
مهر 1397
صفحه 277-292

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار