TY - JOUR ID - 1042 TI - پیش‌بینی میرایی امواج لرزش زمین ناشی از انفجار با مدل جدید مبتنی بر الگوریتم رقابت استعماری JO - پژوهش های ژئوفیزیک کاربردی JA - JRAG LA - fa SN - AU - مختاریان اصل, مجتبی AU - علیپور, عارف AD - استادیار، دانشکده مهندسی معدن و مواد، دانشگاه صنعتی ارومیه Y1 - 2018 PY - 2018 VL - 4 IS - 1 SP - 95 EP - 104 KW - انفجار KW - لرزش زمین KW - بیشینه سرعت ذرات KW - الگوریتم رقابت استعماری KW - مس سونگون DO - 10.22044/jrag.2017.6017.1142 N2 - لرزش ناشی از انفجار در معادن و تأثیر آن بر سازه‌ها و تجهیزات مجاور از پیامدهای منفی سیکل معدنکاری محسوب می‌شود. به منظور کنترل لرزش و مدیریت اثرات نامطلوب آن، اقدام به اندازه‌گیری و مدل‌سازی میرایی امواج می‌شود. با انجام چندین انفجار آزمایشی و تحلیل امواج لرزشی ناشی از آن، مدل میرایی این امواج برای هر ساختگاه و معدن مطالعاتی تعیین می‌شود. به طور معمول برمبنای فاصله محل اندازه‌گیری موج تا سینه‌کار انفجار و بیشینه خرج به ازای هر تأخیر، اقدام به مدل‌سازی میرایی حداکثر سرعت ذرات می‌شود. در تحقیق حاضر با استفاده از چند مدل تجربی، معادله حداکثر سرعت ذرات برای انفجارات معدن سونگون تعیین شده است. همچنین با استفاده از الگوریتم رقابت استعماری مدل دیگری نیز برای پیش‌بینی میرایی امواج ارائه شده است. با توجه به آزمون‌های آماری صورت گرفته بین نتایج حاصل از تخمین حداکثر سرعت ذرات توسط مدل‌های مختلف و مقادیر اندازه‌گیری شده، در گستره معدن مس سونگون عملکرد مناسب مدل مبتنی بر الگوریتم رقابت استعماری در تخمین بیشینه سرعت ذرات به اثبات رسیده است. UR - https://jrag.shahroodut.ac.ir/article_1042.html L1 - https://jrag.shahroodut.ac.ir/article_1042_26038abf5846c78031e4c456f59dc4bf.pdf ER -