اعتبارسنجی مدل وارون داده‌های مقاومت ‌ویژه با استفاده از ماتریس‌‌ وضوح مدل، ماتریس وضوح داده و کوواریانس واحد

نوع مقاله : سایر مقالات

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده‌ فنی و مهندسی، دانشگاه فردوس

2 دانشیار، دانشکده‌ مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی سهند تبریز

3 استادیار، گروه‌ مهندسی معدن و مواد، دانشگاه صنعتی ارومیه

چکیده

در مطالعه حاضر یک روش اعتبارسنجی مبتنی بر ماتریس وضوح مدل، ماتریس وضوح داده و کوواریانس واحد برای مدل ژئوفیزیکی مقاومت ویژه ارائه شده است. در این مطالعه وارون‌سازی داده‌ها با استفاده از روش وارون تعمیم‌یافته انجام گرفت. همچنین برای به دست آوردن داده‌های محاسباتی از روش تفاضل محدود استفاده شد. روش پیشنهاد شده پس از کد نویسی در محیط متلب، به وسیله یک مدل مصنوعی دارای نوفه مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس برای پردازش داده‌های واقعی استفاده شد. داده‌های واقعی در محدوده اندیس معدنی همیج واقع در شهرستان بیرجند، با استفاده از آرایه دوقطبی- دوقطبی و با کمترین فاصله الکترودی 20 متر در جهت شمال- جنوب برداشت شد. در ادامه اعتبار سنجی مدل به دست آمده برای منطقه مورد مطالعه با استفاده از ماتریس وضوح داده، ماتریس وضوح مدل و ماتریس کوواریانس واحد انجام شد. نتایج حاصل از ماتریس وضوح داده و ماتریس وضوح مدل نشان می‌دهند که روش وارون تعمیم‌یافته برای مدل‌سازی داده‌های مقاومت ویژه محدوده همیج به‌خوبی عمل کرده و مدل ارائه‌شده دارای صحت بالایی است. همچنین نتایج حاصل از ماتریس کوواریانس واحد نشان می‌دهد برخی از پارامترهای مدل دارای دقت پایین‌تری می‌باشند؛ که در تفسیر نتایج باید به آن‌ها توجه شود. در پایان داده­های اندیس همیج با استفاده از نرم­افزار Res2dinv نیز پردازش شد و خروجی نرم­افزار با نتایج به دست آمده از روش پیشنهاد شده در این مطالعه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد استفاده از سه ماتریس به ‌کار برده شده برای اعتبار سنجی و یافتن بهترین پارامترهای مدل از عملکرد مناسبی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها